W dniu 19 kwietnia 2022 roku opublikowany został raport Financial Action Task Force (FATF) odnośnie efektywności oraz zgodności z normami FATF.
Zanim przejdziemy do omówienia raportu, chcielibyśmy powiedzieć Wam więcej o FATF.
Czym właściwie jest FATF oraz VASP?
Z języka angielskiego skrót ten oznacza Financial Action Task Force. FATF jest instytucją międzyrządową, która ma na celu wypracowywanie oraz określanie standardów w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu i innych powiązanych zagrożeń dla międzynarodowego systemu finansowego, a także promowanie skutecznego ich wdrażania. FATF opracował 40 Rekomendacji - standardów międzynarodowych w dziedzinie zwalczania prania pieniędzy, finansowania terroryzmu oraz proliferacji, które kraje powinny implementować przy użyciu dopasowanych do swoich indywidualnych warunków środków prawnych, regulacyjnych i operacyjnych. FATF również wspiera państwa we wdrażaniu tych rekomendacji m. in. poprzez opracowywanie analiz, w tym dotyczących ryzyka oraz najlepszych praktyk, dotyczących zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Chcielibyśmy, aby nasz artykuł był zrozumiały i prosty w odbiorze dla każdego, dlatego kolejnym istotnym skrótem dla niniejszego artykułu jest VASP. VASP to z języka angielskiego skrót od Virtual Asset Service Provider i jest zdefiniowany przez Financial Action Task Force (FATF) jako firma, która prowadzi jedną lub więcej z następujących czynności w imieniu swoich klientów:
wymiana między wirtualnymi aktywami a walutami fiducjarnymi;
wymiana między jedną lub kilkoma formami wirtualnych aktywów;
transfer wirtualnych aktywów;
przechowywanie i/lub administracja lub wirtualne aktywa lub instrumenty umożliwiające kontrolę nad wirtualnymi aktywami;
uczestnictwo i świadczenie usług finansowych związanych z ofertą emitenta i/lub sprzedażą aktywów wirtualnych.
Definicja ta obejmuje szereg firm kryptograficznych, w tym giełdy, operatorów bankomatów, fundusze hedgingowe etc. FATF zaleca ponadto, aby VASP podlegały tym samym rygorystycznym wymogom AML/CTF i KYC, co tradycyjne instytucje finansowe.
Co możemy wywnioskować z opublikowanego raportu?
FATF poinformował, że wiele państw, w tym te z dostawcami usług wirtualnych aktywów (VASP), nie przestrzegają ich standardów dotyczących zwalczania finansowania terroryzmu i przeciwdziałania praniu pieniędzy.
W opublikowanym we wtorek raporcie na temat stanu skuteczności i zgodności ze standardami FATF organizacja stwierdziła, iż 52% ocenianych jurysdykcji w 120 krajach posiada „odpowiednie prawa i struktury regulacyjne” do oceny ryzyka i weryfikacji beneficjentów rzeczywistych firm. Dodatkowo FATF poinformował, że tylko 9% krajów było „znacznie skutecznych” w tym obszarze.
Jeżeli chodzi o przepisy ustawowe i wykonawcze, 76% krajów w zadowalający sposób wdraża obecnie standardy FATF w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W 2012 roku było to zaledwie 36%.
Jak zaleca FATF, kraje muszą skoncentrować się na pełnym i skutecznym wdrożeniu ich standardów. W chwili obecnej wiele krajów nadal stosuje podejście „odhaczaj” przy przyjmowaniu przepisów ustawowych i wykonawczych. W rezultacie wciąż zmagają się z wyzwaniami związanymi z podejmowaniem skutecznych działań w celu przeciwdziałania zagrożeniom.
Dodatkowo państwa muszą skupić się na namacalnych wynikach. W ten sposób kraje będą lepiej radzić sobie z poważnymi wyzwaniami, takimi jak prowadzenie dochodzeń i ściganie złożonych spraw transgranicznych oraz zapobieganie wykorzystywaniu anonimowych firm-przykrywek i trustów do nielegalnych celów. Jak czytamy w raporcie - „Kraje muszą nadać priorytet swoim wysiłkom i wykazać ulepszenia w zakresie rejestrowania, raportowania i weryfikowania informacji dotyczących osób prawnych i porozumień”. W celu ograniczenia działań obarczonych wysokim ryzykiem, takich jak akcje na okaziciela i relacje z pełnomocnikami, właściwe organy powinny mieć możliwość szybkiego dostępu do dokładnych i aktualnych informacji”.
FATF podkreśla, iż miał na celu zbudowanie „skutecznego systemu nadzoru i egzekwowania obejmującego szeroki zakres środków nadzorczych”, aby zapewnić zgodność VASP z wytycznymi dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Organizacja stwierdziła, że jej nadzór nad takimi firmami miał na celu ocenę ryzyka i łagodzenie zagrożeń w odpowiedzi na potencjalnie nielegalne transakcje.
Zgodnie z wytycznymi FATF - VASP działające w niektórych jurysdykcjach muszą być licencjonowane bądź zarejestrowane. Spośród 120 monitorowanych krajów organizacja zidentyfikowała w marcu kilka ze „strategicznymi brakami” w odniesieniu do AML i CFT, w tym Zjednoczone Emiraty Arabskie, Malta, Kajmany i Filipiny. Wiele krajów wdraża standardy FATF zgodnie z regułą podróży organizacji, która staje się koniecznością dla wielu firm kryptograficznych i blockchain.
Ten przełomowy raport oparty jest na ponad 100 ocenach krajowych FATF, co daje kompleksową analizę tego, co dzieje się dobrze i gdzie należy wprowadzić ulepszenia.
Podkreśla również zmiany w sposobie, w jaki FATF będzie oceniać kraje w przyszłości, czyniąc raporty krajowe bardziej terminowymi, opartymi na ryzyku i na wynikach.
Odsyłamy Was do pełnego raportu, zachęcając do zapoznania się z nim: https://www.fatf-gafi.org/publications/fatfgeneral/documents/effectiveness-compliance-standards.html